Τα τελευταία χρόνια στο σύγχρονο οικογενειακό δίκαιο υπάρχει σαφής τάση ενίσχυσης του στοιχείου της ιδιωτικής αυτονομίας, επειδή έχει αρχίσει να επικρατεί η αντίληψη ότι ο γάμος και η οικογένεια είναι κατά κύριο λόγο ιδιωτικές υποθέσεις, που απαιτούν τη μικρότερη δυνατή κρατική παρέμβαση. Ωστόσο ακόμη υπάρχει έντονη τυπικότητα σε διάφορες εκφάνσεις του, όπως λ.χ. κατά τη σύσταση ή τη λύση των οικογενειακών σχέσεων, όπου απαιτείται ανάμειξη δημόσιας αρχής, οι δε περισσότερες διατάξεις του οικογενειακού δικαίου, όπως λ.χ. αυτές που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις, τη διαδικασία τέλεσης και ακύρωσης γάμου, την καταβολή διατροφής κάθε είδους, την έγγαμη συμβίωση, κ.α. έχουν αναγκαστικό χαρακτήρα, δηλαδή τα μέρη δεν μπορούν να παρεκκλίνουν απ’ αυτές με ιδιωτική τους συμφωνία (ΑΚ 3). 

Το σύχγρονο οικογενειακό δίκαιο χαρακτηρίζεται από έντονη ριζοσπαστικότητα και καινοτομία. Βασικές αρχές που το δομούν είναι ηαρχή της ισότητας των δύο φύλων και η αρχή της προστασίας του συμφέροντος του παιδιού. Οι δύο αυτές αρχές, που εκφράζουν την έντονα «ιδεολογική» και «παιδαγωγική» λειτουργία του σε συνδυασμό με τον γενικότερο εκσυγχρονισμό του δικαίου του διαζυγίου καθιστούν το σύγχρονο οικογενειακό δίκαιο ικανό να ανταποκριθεί στις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και τις τεχνολογικές εξελίξεις.